Ryby pochodzące z różnych biotopów mają też określone wymagania co do składu wody. Skład wody najbardziej zbliżony do naturalnego jest często podstawą sukcesu w hodowli ryb akwariowych. W akwarium istotne znaczenie mają takie właściwości wody, jak: temperatura, zawartość tlenu, odczyn (pH), twardość ogólna wody (dGH), twardość węglanowa, zawartość związków azotowych.

• Temperatura. Większość ryb tropikalnych najlepiej rozmnaża się w wodzie o temp. 24^oC. Różnice występujące u poszczególnych gatunków omówione zostały przy ich szczegółowym opisie.

• Zawartość tlenu. Ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury. Mimo że ryby tropikalne żyjące w wodach ciepłych można uważać za stosunkowo niewrażliwe na zawartość tlenu w wodzie, to jednak bez tlenu one obejść się nie mogą. Odpowiednie natlenienie wody można zapewnić wkładając do niej porowate kamienie, przez które tłoczymy powietrze, a w przypadku dobrze oświetlonego zbiornika - przez obsadzenie go odpowiednią ilością roślin.

• Odczyn wody. Ryby są bardzo wrażliwe na odczyn wody. Jest on uwarunkowany stężeniem jonów wodorowych roztworze. Może być obojętny (pH 7), zasadowy (pH>7) i kwaśny (pH<7). Większość ryb toleruje wahania odczynu wody w granicach pH 5,5-9,0.

Odczyn wody:

Optymalny odczyn wody w hodowli narybku podany jest w opisie każdego gatunku.

• Twardość wody. Zależy od zawartości wapnia (Ca), magnezu (Mg) i ich związków. Do oznaczania twardości wody najczęściej stosowana jest skala niemiecka. Twardość ogólną oznacza się jako dGH, a twardość węglanową, najistotniejszą w rozwoju jaj, jako dCH. Stosując tą skalę można wydzielić następujące grupy:

woda bardzo miękka		0-5 dGH
woda miękka		5-10 dGH
woda średnio twarda		10-20 dGH
woda twarda		20-30 dGH
woda bardzo twarda		30 dGH

Twardość wody może być także wyrażona w innych jednostkach. Przeliczniki jednostek używanych w różnych krajach podane są w poniżej:

Do pomiaru twardości ogólnej i węglanowej używa się barwnych wskaźników.

• Zawartość związków azotowych w wodzie. Bardzo szkodliwym czynnikiem, często pomijanym przez akwarystów, jest obecność substancji azotowych w akwarium. Rozkład materii organicznej (kał, mocz, rozkładający się pokarm itp.) doprowadza do gromadzenia się w wodzie białek. Białka te są rozkładane w wodzie przez bakterie na peptydy i aminokwasy: w wyniku następujących procesów uwalnia się amoniak (NH3), silnie toksyczny, a w połączeniu z wodą tworzącą wodorotlenek amonowy (NH4OH). W wyniku dalszej działalności mikroorganizmów amoniak jest utleniany do dwutlenku azotu (NO2), który następnie przechodzi w nieco mniej trujący trójtlenek (NO3). Te chemiczne przemiany stanowią proces biologicznego samooczyszczania wody. Przesycenie wody dwu- i trójtlenkiem azotu powoduje proces odwrotny - redukcję NO3 poprzez NO2 do NH3, co z kolei stwarza niebezpieczeństwo ponownego zatrucia ryb. Jak z tego wynika, długo nie zmieniana woda, zwłaszcza w przepełnionym rybami akwarium bez roślin, staje się środowiskiem trującym. Z tego powodu trzeba co dwa tygodnie wymienić około 25% wody w akwarium. W akwariach przepełnionych, w zależności od zasiedlających je gatunków, raz na tydzień powinno wymieniać się 75-100% wody. Obecność trujących tlenków azotu można stwierdzić specjalnym odczynnikiem zmieniającym kolor w zależności stężenia NO2.